MAKAMU Mkuu wa Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) Prof. Lugano Kusiluka,akizungumza wa kongamano la 15 la Wahitimu wa Chuo hicho,hafla iliyoanza leo Disemba 4 hadi Disemba 6,2024 jijini Dodoma.

SEHEMU ya washiriki wakisikiliza mada mbalimbali wakati wa kongamano la 15 la Wahitimu wa Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM),hafla iliyoanza leo Disemba 4 hadi Disemba 6,2024 jijini Dodoma.

Na.Alex Sonna-DODOMA

CHUO Kikuu cha Dodoma (UDOM) kimeanza kutengeneza Sera na miongozo matumizi ya teknolojia ya akili mnemba ili itumike kwa faida kuliko kuwatia woga.

Hayo yamebainishwa leo Disemba 4,2024 jijini Dodoma na Makamu Mkuu wa chuo hicho, Prof. Lugano Kusiluka wakati wa kongamano la 15 la Wahitimu wa Chuo hicho,

Prof.Kusiluka amesema katika zama hizi za sasa zinazohitaji uwekezaji wa kuisoma teknolojia Chuo Kikuu Cha Dodoma wenyewe wamekuwa kinara katika eneo hilo.

"Wanachokifanya hivi sasa ni kuanza kutengeneza Sera na miongozo ya matumizi ya teknolojia hiyo ili itumike kwa faida zaidi kuliko kuwatia woga wa aina yoyote."amesema Prof.Kusiluka

Amesema kuwa UDOM tupo kwenye mchakato wa kuandaa miongozo inayoendana na Mazingira ya nchi yetu kwani teknolojia ya Marekani ni tofauti na ya Tanzania hivyo hatuwezi kuchukua moja kwa moja miongozo yao ni lazima tujiridhishe na hii teknolojia inayokuwa kwa kasi,

“Kwenye vyuo vikuu bado kuna majadiliano kuhusu faida na hasara yake lakini hoja imekuwa tunaitumiaje ili iweze kuleta faida,”amesema.

Na kuongeza kuwa " Imani yangu ni kuwa hadi kufikia mkutano mkuu wa 16 wa Umoja wa Wanazuoni wa Chuo Kikuu cha Dodoma 2025 tutakuwa tayari umekuja na miongozo ili kusaidia nchi katika maendeleo ya teknolojia," ameeleza Prof Kusiluka

Aidha ametoa wito kwa Watanzania kutoichukia teknolojia bali waichukulie katika hali chanya huku wakitumia kwa faida kwani mabadiliko ya teknolojia yanakuja na changamoto zake ambazo ni vyema jamii ikaelimishwa ili isitumike na kuondoa ule Utanzania.

Amesema ukweli ni kwamba teknolojia hiyo inapendwa na inatumika na watu wengi, hivyo kusema kuwa inaachwa bila kutumika ni kujidanganya wenyewe.

Amesema jambo la kufanya ni kuangalia maeneo ambayo inaweza kusaidia kutoa taaluma lakini kuboresha kazi za wanafunzi.

“Lakini kitu kikubwa na changamoto kubwa ni je, utajuaje kama wanafunzi ama watu wanaoitumia kazi wanazowasilisha ni za kwao au zimetokana na watu wengine ama zimetengenezwa na kutumia akili mnemba,”amesema.

Amesema changamoto zinazojadiliwa nchini, zinajadiliwa pia duniani kote ambapo vyuo vikuu duniani vimeanza kutengeneza sera.

Amesema hivi sasa wao wanawataalamu wanaofundisha akili mnemba na wanacho kitivo chao cha Sayansi Kompyuta na Elimu Angavu.

Amesema kitivo hicho kina wataalaam tayari na miradi inayotumia akili mnemba.

Hata hivyo amesema ni lazima watengeneze miongozo ambayo inaendana na mazingira ya nchi kwasababu zikitumika vizuri zinaweza kuleta faida.

Kwa upande wake, Makamu Mkuu wa Chuo Kikuu cha Mwanza, Profesa Flora Fabian amesema amewasilisha mada inayohusu ajira kwa wahitimu wa vyuo vikuu katika kipindi cha akili Mnemba.

Katika mada hiyo alielezea ujio wa teknolojia hiyo, changamoto zake na vyuo vikuu vimejipangaje kuhakikisha wanaandaa wahitimu ambao wanakidhi katika soko la ajira.

Amesema mada hiyo imelenga kuangalia ufundishaji na ushirikiano uliopo kati ya vyuo vikuu na soko la ajira ikiwemo viwanda na sekta mbalimbali ambazo zinapokea wahitimu.

"Binadamu ndio anatengeneza akili mnemba, hivyo kazi kubwa tuliyonayo vyuoni ni kuhakikisha tunazalisha wahitimu ambao ni wafikiriaji na wabunifu ambao wanaweza kutumia hiyo akili mnemba kutatua matatizo ya kijamii," amesema Prof. Flora.

Na Denis Chambi, Tanga.

JUMUIYA ya wataalamu wa Miamba Tanzania 'TGS' Wameiomba Serikali kuanzishwa kwa bodi ya usajili ya  wanajiojisayansi ' TGRB' ambayo itasaidia kuzifanya taaluma hiyo kuwa rasmi na kutambulika kitaifa na kimataifa.

Ombi hilo limetolewa na Rais wa jumuia hiyo Dkt Elisante Mshiu wakati wa ufunguzi wa mkutano Mkuu wa mwaka  2024  Mkoani Tanga wa wanajumuia hao pamoja wadau kutoka nje ya nchi  zikiwemo Uingereza, Burundi na Uganda ambapo ameeleza kuwa kuundwa kwa bodi hiyo sii tu kuwawezesha kutambulika kimataifa bali wataweza kuliongezea Taifa pato kupitia fedha za kigeni.

"Ili kuweza kufanya kazi hii vizuri na kwa kiwango cha hali ya juu bodi ya usajili ya wanajiolojisayansi ni muhimu sana, tunatambua juhudi za Serikali na zaidi kupitia wizara ya madini, ili tuweze kufanikiwa tunaona kabisa kikwazo kikubwa cha ndoto zetu ambacho kinaweza kitukwamisha ni kitokuwepo kwa bodi hii ya usajili ya 'TGRB' bodi hii itasaidia kuleta matokeo chanya  ya kuaminika ya kazi za tafiti na mwishowe matokeo yake ni ugunduzi wa migodi mipya" alisema Dkt. Mshiu.

"Baada ya kuwa na bodi hii tafiti za uhakika zitafanyika  na kusambaa  sio kwa vyombo vya Serikali bali hata na kwa sekta binafsi na hata kupitia kwa wachimbaji wadogo" aliongeza

Aidha Dkt Mshiu amebainisha kuwa bado Tanzania katika sekta ya Madini ina uhaba wa wanajiolojia wanaotambulika kimataifa kwani mpaka sasa ni wanne pekee wanaotambulika hali ambayo inayalazimu makampuni ya ndani kuwatumia wajiologia kutoka nje ya nchi ambao hulipwa fedha nyingi hivyo kuwepo kwa bodi hiyo kutawasaidia wazawa kuweza kutumbulika katika masoko ya ndani na  nje na hatimaye kuwezesha kuongezeka kwa Pato la Taifa.

"Bodi hii itasaidia kuongeza utambuzi wa kazi za wajiolojia kimataifa  na hivyo kuweza kuaminika katika masoko ya mitaji ya Dunia ambapo mpaka sasa ni ripoti chache za wajiolojia zinatambulika katika masoko hayo lakini kuwepo kwa bodi hii itakuwa ni ngazi kwa wajiolojia wote nchini Tanzania  kuweza kutambulika"

"Kuwepo kwa bodi hii itasaidia pia kwa wanajiolojia kufanya kazi kimataifa na kuleta fedha hapa nchini kwa viwango vya itendaji wake  kwa sasa wanajiolojia wanaotambulika kimataifa hawazidi wanne lakini tupo zaidi ya elfu nne  bodi hii ndio suluhisho la kuwawezesha wajiolojia kutambulika"

Kukosekana kwa wajiolojia wa ndani tunapongeza gharama kubwa za wajiolojia kutoka nje ambao wanao utambuzi wa kimataifa katika kazi zao hivyo wanalipwa gharama kubwa" alisisitiza Dkt Mshiu.

Akizungumza kwa niaba ya Mkuu wa mkoa wa Tanga , katibu tawala msaidizi uchumi na uzalishaji wa huo Amidius Kasunzu amewapongeza wanajiosayansi kwa kazi wanazozifanya katika maeneo mbalimbali hapa nchini ambapo wamewezesha Tanzania kutambulika kimataifa kupitia ugunduzi wa  rasilimali mbalimbali ikiwemo Madini na gesi asilia.

"Wanajiologia wanafanya kazi kubwa sana, migodi mingi ambayo tunayo Tanzania ni matokeo ya utaalamu unaofanywa na wanqsayansi Hawa katika tafiti zao kada hii inagusa Kila nyanya ya wananchi wa Tanzania 
Katika Mkoa wa Tanga wanajiosayansi wamewezesha kupatikana kwa Madini mbalimbali Mkoa wa Tanga niwapongeze sana"

Akifungua mkutano huo wa mwaka  kwa niaba ya waziri wa Madini , naibu katibu Mkuu wa Wizara hiyo Msafiri Mbibo amesema kuwa Serikali ipo mbioni kufungua masoko mapya ya madini ambayo yatawawezeaha wachimbaji wakubwa na wadogo kupata kipato zaidi na hatimaye kuweza kuchangia pato la Taifa.

"Mbali na makusanyo na ajira, tumeshuhudia hatua za kimkakati zinazochukuliwa na Serikali ili kusafirisha madini ghafi; kuboreshwa kwa mazingira ya wachimbaji zipo hatua
zilizochukuliwa na Serikali zenye lengo la kuimarisha sekta ya madini kwa kunzishwa kwa kwa masoko na vituo vya ununuzi wa madini nchini; utekelezaji wa 
for Brighter Tomorrow (MBT); na usimamizi makini wa utekelezaji 
ajenda ya kuongeza thamani ya madini ndani ya nchi" alisema Mabibo.

Aidha amesema kuwa sekta ya  madini hapa nchini imeendelea kuimarika ambapo katika makusanyo kwa mwaka wa fedha 2025/2026 zimeweza kukusanya shilingi Bilion 753 huku kwa upande wa Madini ikiongezeka kutoka na kufikia Bilion 161 kwa mwaka wa fedha 2023/2024  ikiwa ni sawa na asilimia 368.

Ameongeza kuwa mpango wa Taifa juu kuhama kutoka nishati chagu kwenda kwenye nishati safi ni wajibu wa kila mtanzania kutekeleza ikiwa pia ni mpango wa kimataifa hivyo kuendelea kuwahimiza wadau mbalimbali kuendana na mpango huo wa Taifa.

"Kwa habari ya kuhama kutoka matumizi ya nishati chafu kwenda nishati safi yani energy transition, ni dhahiri kuwa ajenda hii waTatuwa Maendeleo wa Taifa waMiaka Mitano 2021/22 -2025/26 na mipango mingine ya kikanda na kimataifa kama vile imeshika hatamu duniani hasa kutokana na mabadiliko ya tabia dira ya Afrika Mashariki 2050, Ajenda 2063: Afrika Tunayoitaka; na 
nchi yanayoshuhudiwa. Suala la matumizi ya nishati safi limewekwa bayana katika mipango ya kitaifa kama vile Mpango Malengo ya Maendeleo Endelevu 2030"alisema 

Mkutano huo ambao  unaofanyika Mkoani Tanga kwa mwaka 2024 umebebwa na kauli mbiu ya "Kutumia utajiri wa Madini Tanzania  kwa maendeleo endelevu na kuhama kutoka nishati chagu kutumia nishati safi" huku ukitarajiwa kuhitimishwa December 6,2024.



 

 


📌Nia ni kuhakikisha Bara la Afrika linatumia nishati kwa ufanisi na kupunguza upotevu wa umeme

📌Afungua Mkutano wa Kikanda wa Matumizi Bora ya Nishati (REEC 2024)

📌Azindua Mkakati wa kwanza wa Kitaifa wa Matumizi Bora ya Nishati

📌 UNDP, WB na EU zatoa pongezi, zaahidi ushirikiano


Naibu Waziri Mkuu na Waziri wa Nishati, Mhe. Dkt. Doto Biteko amesema kuwa suala la matumizi Bora ya Nishati linapaswa kuwepo  kwenye mipango ya Serikali katika nchi za Afrika Mashariki (EAC) na Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC) ili kuwezesha nchi  hizo kutumia umeme kwa ufanisi na hivyo kupunguza upotevu wa umeme.

Dkt. Biteko amesema hayo tarehe 04 Desemba 2024 jijini Arusha wakati akifungua Mkutano wa Kikanda wa Matumizi Bora ya Nishati (REEC 2024) ulioandaliwa na Serikali ya Tanzania kwa kushirikiana na Umoja wa Ulaya (EU), Shirika la Maendeleo la Umoja wa Mataifa (UNDP) na Ubalozi wa Ireland ukishirikisha Viongozi na Wadau mbalimbali wa Matumizi Bora ya Nishati kutoka EAC na SADC.

Amesema pamoja na nchi mbalimbali barani Afrika kuzalisha umeme na kusafirisha kwa ajili ya matumizi lakini bado kuna chagamoto za kuhakikisha kuwa umeme huo unaozalishwa na kusafirishwa unatumika kwa ufanisi.

 “ Kwa mfano kuna sababu gani ya mtu hayumo ndani ya nyumba lakini vifaa vyote vya umeme kama vile luninga, kiyoyozi, televisheni, radio na taa wakati wote vinafanya kazi, vitendo kama hivi vya kutumia umeme  bila ufanisi vinaongeza mzigo kwenye uzalishaji wa umeme, umeme ambao kiasi kwa kiasi Fulani ungeweza kutumika kwa mahitaji mengine.” Amesema Dkt. Biteko

Ameeleza kuwa, takwimu za Taasisi ya Kimataifa ya Nishati (IEA) zinaonesha kuwa ufanisi wa nishati duniani umeimarika kwa asilimia 1.1 tu mwaka 2023 ikiwa ni chini ya lengo kwani kwa sasa ufanisi wa nishati unatakiwa kukua kutoka asilimia 2 hadi 4 hivyo ili kufikia lengo hilo nchi za Afrika zinahitaji kushirikiana katika kutatua changamoto zinazopelekea kutokuwa na matumizi bora ya nishati.

Amesema Mkutano wa REEC 2024 uwe ni sehemu ya kuweka msisitizo kuwa matumizi bora ya nishati si suala la hiari  bali ni la lazima na msingi katika upatikanaji wa nishati ya uhakika, kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa na kuwa na ukuaji wa uchumi ambao ni endelevu.

“Uwepo wa Viongozi, Wataalam na wadau wa maendeleo kutoka nchi mbalimbali za Afrika utafanya mkutano wa REEC 2024 kuwa wa mafanikio kwani utahusisha pia kubadilisha uzoefu na utaalam katika matumizi Bora ya Nishati  na utaiwezesha Tanzania na Bara zima la  Afrika kufikia suluhisho la upatikanaji wa nishati safi.” Amesema Dkt.Biteko

Dkt.Biteko ametilia mkazo uwepo wa teknolojia za kupikia zenye ufanisi wa nishati ili kupunguza gharama za nishati majumbani, kuwa na hewa safi ndani ya nyumba, na kulinda misitu  dhidi ya matumizi ya kuni kupita kiasi. 

Aidha ameishukuru EU, UNDP na Ubalozi wa Ireland kwa kuunga mkono Serikali katika uandaji wa Mkutano huo wa Kikanda wa Matumizi Bora ya Nishati  pamoja na Benki za Kimataifa ikiwemo Benki ya Dunia (WB) na Benki ya Maendeleo Afrika (AfDB) zinazounga mkono mikakati mbalimbali ya kuendeleza Sekta ya Nishati nchini na kutoa wito  kwa wadau hao wa maendeleo kuendelea kutoa mchango wao kwenye ufanisi wa matumizi ya nishati nchini bila kusahau nishati safi ya kupikia.

Katika Hafla hiyo ya Ufunguzi wa Mkutano wa REEC 2024, Dkt. Biteko amezindua Mkakati wa kwanza wa Kitaifa wa Matumizi Bora ya Nishati (2024-2034) ambao pamoja na masuala mengine unalenga kuhamasisha watanzania kutumia nishati kwa ufanisi ili kupunguza gharama za matumizi, kupunguza upotevu wa umeme na kutunza mazingira.

 Kwa upande wake, Naibu Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Geofrey Pinda amesema REEC 2024 unahamasisha fursa za ushirikiano, kubadilishana uzoefu na kuweka miongozo wa matumizi bora ya nishati katika nchi za Afrika Mashariki na Kusini mwa Afrika.

Amesema siku mbili za mkutano huo zitaleta matokeo mbalimbali ikiwemo kuongeza uelewa kuhusu matumizi bora ya nishati, kutatua changamoto zinazojitokea katika utekelezaji wa mikakati ya matumizi bora ya nishati na kuwa na ushirikishaji wa Sekta binafsi katika matumizi bora ya nishati.

Awali, Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati, Mhandisi Felchesmi Mramba alisema mkutano wa REEC  2024 ni mkutano unaoendana na Sera ya Nishati ya Tanzania ya mwaka 2015 inayotambua kuwa  kama taifa linahitaji nishati ya kutosha lakini inayotumiwa uangalifu, umakini na ubora ili kuhakikisha nchi haizalishi nishati isiyoihitaji na haingii gharama ambazo isingeziingia endapo ingetumia nishati kwa ufanisi.

Amesema kwa upande wa Tanzania, ili kuwa na matumzi Bora ya Nishati, Serikali ya Tanzania kwa kushirikina na Wadau wa Maendeleo inatekelza mkakati wa Matumizi Bora ya Nishati utakaowezesha watanzania kutumia nishati kwa ubora na kwa uangalifu na hii ikienda sambamba na kusimamia aina ya vifaa vya umeme vinavyoingia nchini ili kuingiza vifaa vyenye ufanisi na ubora unaotakiwa.

Naibu Mwakilishi Mkazi wa Shirika la Maendeleo la Umoja wa Mataifa (UNDP), Amon Manyama  amesema UNDP inajivunia kufanya kazi na serikali ya Tanzania katika utekelezaji wa Mradi wa Matumizi Bora ya Nishati. 

Amesema  Mkutano wa REEC 2024 ni muhimu katika kuhamasisha na kuchagiza matumizi sahihi ya nishati kwa ukanda wa Afrika Mashariki na Jumuiya ya Kusini mwa Afrika.

Aidha, EU na WB zimeipongeza Tanzania kwa utekelezaji wa miradi ya Nishati ikiwemo mradi huo wa Matumizi Bora ya Nishati na kuahidi kuendelea kushirikiana na Serikali ya Tanzania kwenye miradi ya maendeleo endelevu itakayoinua uchumi wa Watanzania huku ikilinda mazingira.











 

 

Na Oscar Assenga,TANGA

SERIKALI imesema kwamba itahakikisha uundwaji wa Bodi ya Wanajiolojia Tanzania (TGS) ili waweze kuwa na chombo ambacho kinaweza kuwaunganisha wataalamu hao kuweza kuleta mabadiliko chanya kwenye sekta hiyo.

Hayo yalisemwa leo na Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Madini Msafiri Mbibo wakati akifungua mkutano Mkuu wa Mwaka wa Wataalamu wanajiolojia ulishirikisha wataalamu kutokana ndani na nje ya nchi wa siku mbili unaofanyika Jijini Tanga.
Hatua hiyo inatokana na kauli iliyotolewa kwenye mkutano huo na Rais wa Jumuiya wa Wanajiolojia Tanzania Dkt Elisante Mshiu ambapo alisema kwamba kama taasisi hiyo haitopata bodi basi kunaweza kuwa kikwazo katika mchango wao kuweza kutimiza maono ya 2030.

Alisema kwamba wamelipokea wapo pamoja na wataendelea kuwasiliana kuona jinsi ambavyo wanaweza kuharakisha uundwaji wa bodi hiyo ili kuchochea kasi ya ukuaji wa chombo chenu.
“Wizara ya madini imeendelea kutumia wanajiosayansi katika kufanya tafiti kwa lengo la kubaini uwepo wa madini nchini kupitia maono ya Vision 2030 madini ni maisha,madini ni utajiri ni lengo la wizara ya madini na maono ya mheshimiwa Waziri kuhakikisha kwamba maisha ya watanzania yanabadilishwa kutokana na rasilimali hizi ambazo ni za thamani sana zilizopo Nchini,”alibainisha Katibu Mkuu.

‘Ili kufanikisha maono haya wanajiosayansi wameendelea kutumia utaalamu wao kkatika kufanya utafiti wa kina wa jiofizikia kwa kutumia teknolojia ya kisasa kwa lengo la kutambua tabia za miamba utambuzi huu unatuwezesha kufanyika kwa tafiti nyingine za jiosayansi zenye kuwezesha kubaini aina mbalimbali za madini yanayopatikana nchini,”alisisitiza Katibu Mkuu huyo.

Kwa upande wake Rais wa jumuiya ya wanajiolojia Tanzania Dkt. Elisante Mshiu amesema kwamba wamekutana kwajili ya kujadiliana juu ya mabadiliko kutoka kwenye nishati chafuzi kwenda kwenye nishati salama ambazo zote ukiangalia ni malengo ya serikali.

Amewataka wanajiolijio kuelewa majukumu yao hususani katika kuelekea kwenye maono ya 2030 huku akieleza kwamba bila kuwa na bodi ya usajili ya wanajiosayansi maono ya 2030 yanaweza kuwa na changamoto hivyo ameendelea kusisitiza umuhimu wa uundwaji bodi hiyo.
“Kupitia Wizara ya madini tayari kuna juhudi kubwa zinafanyika na hatua hizo ziko mwishoni lakini ujumbe wetu kwa serikali ni kupeleka jambo hili kwa haraka ili liendane na kasi ya serikali kimaendeleo wito wangu kwa watanzania ni kwamba madini ni utajiri na nchi yetu ni tajiri kirasilimali tuko hapa hapa kuhakikisha tunaisaidia serikali kufikia malengo iliyojiwekea,”alisema Rais Mshiu.



 


Chuo  cha Uhasibu Arusha (IAA) kimefanikiwa kuweka mazingira wezeshi na jumuishi kwa Wanafunzi wenye ulemavu na mahitaji maalum ambayo ni walimu wabobezi katika masuala ya saikolojia na ushauri, miundombinu, vifaa vya kujifunzia na kuwaongezea muda wakati wa kufanya mitihani, ili kuendana na sera ya kidunia katika mikakati ya kuhakikisha watu wote wanapata elimu bila kikwazo chochote. 

Akizungumza katika maadhimisho ya Siku ya Watu Wenye Ulemavu na Mahitaji Maalum Duniani  katika chuo hicho, Naibu Mkuu wa Chuo, Taaluma, Utafiti na Ushauri wa Kitaalam-IAA, Profesa Epaphra Manamba amesema, katika kuadhimisha na kusherehekea siku hiyo muhimu chuo kimeanzisha rasmi sera ya watu wenye ulemavu, kuwasajili na kutambua changamoto zao, kuanzisha dawati na kurekebisha mitaala na kuwajumuisha wanafunzi wenye mahitaji maalum lengo likiwa ni wote kwa pamoja kupata elimu na kutimiza ndoto zao. 

Aidha, ameitaka jamii kuondoa fikra na imani potofu juu ya watu wenye ulemavu, bali washirikishwe katika kufanya maamuzi na jamii itambue kuwa wanaweza kufanya mambo makubwa katika maendeleo ya familia zao, jamii na Taifa. 

"Katika siasa kuna viongozi wengi wenye ulemavu na wanafanya vizuri, wamekuwa chachu ya maendeleo kwa taifa na wanaaminika, lakini si hivyo tu bali hata hapa chuoni tuna wanafunzi wenye ulemavu lakini wanafanya vizuri darasani, wana bidii na matokeo yao ni mazuri; niwasihi wazazi na jamii yote, kuwaamini watu wenye mahitaji maalum maana binadamu wote ni sawa na kila mtu ana mchango wake  tusibaguane" amefafanua Profesa Manamba. 

Kwa upande wake Dkt Lwimiko Sanga mtaalam wa saikolojia na elimu maalum kutoka Chuo Kikuu cha Dar es salaam ameeleza kuwa ulemavu  upo iwe kwa wanyama, binadamu au mimea na unaweza kutokea muda wowote bila kutarajiwa, hivyo ni vema kutowanyanyapaa na kuwabeza watu wenye ulemavu. 

Ameeleza kwamba, kila mmoja kwa nafasi yake ahakikishe watu hawa wanapata mahitaji yao ya msingi na huduma za kijamii kama elimu, afya kusikilizwa na watoto kushiriki michezo.

"Sisi katika chuo chetu tumekuwa mfano mzuri wa kutoa elimu jumuishi kwa kuangalia mahitaji ya kila kundi, elimu hii ilianza kutolewa chuoni mwaka 1978 tukianza na wanafunzi 2, na sasa wamekuwa wengi na kuna miundo mbinu wezeshi vifaa na walimu waliobobea ameongeza,

"Kwa mfano kipindi cha mitihani tumekuwa tukiwaongezea muda wa dakika 15 kwa kila saa moja kwa wanafunzi wenye (speed) ndogo ya kuandika, wasioweza kuongea vizuri na hata kusikia hii yote ni kutoa elimu kwa wote katika mazingira rafiki" amesema Dkt. Sanga.

Vile vile Mkuu wa Idara ya Elimu, Mratibu wa Masuala ya Elimu Jumuishi na Elimu Maalum-IAA, Mwl. Godwin Urio amesema kwa sasa chuo hicho  kina wanafunzi wenye mahitaji maalumu zaidi ya 50, wakiwemo walemavu wa viungo, wasioona, viziwi na wenye ualbino.

Hata hivyo ameeleza namna ambavyo wamekuwa wakishirikiana na taasisi  mbalimbali katika kutengeneza sera ambayo tayari imepitishwa na Baraza la Uongozi wa Chuo kwa lengo la kusimamia mambo yote yanayohusu watu wenye ulemavu ikiwemo kuboresha miundombinu, ambapo amebaimisha kuwa  majengo yanayoendelea kujengwa chuoni hapo kupitia Mradi wa Elimu ya Juu kwa Mageuzi ya Kiuchumi (HEET) na yanayojengwa kupitia mapato ya ndani yamezingatia  miundombinu rafiki kwa watu wenye ulemavu.

"Tumekuwa tukiwafundisha wanafunzi wetu upendo, kusaidiana na kushirikiana, hivyo hakuna wasiwasi kwa mwanafunzi yeyote mwenye mahitaji maalumu atakayetaka kujiunga na chuo hiki"amefafanua Mwalimu Ulio. 

Mmoja wa watu wenye ulemavu Emmanuel Kimambo amesema wazazi ndio sababu pekee ya kumfanya mtoto mwenye ulemavu kufikia malengo yake au kushindwa kutimiza ndoto zake kutokana na suala hilo kuwa ndani ya uwezo wao. 

"Mfano mimi niliambiwa, nilizaliwa na kukua vizuri, lakini nilipofikisha miaka mitatu niliugua na kushindwa kutembea, safari yangu ya ulemavu ilianzia hapo, kwa sababu wazazi wangu waliona umuhimu natakiwa kupata elimu walinipeleka shule nikasoma hadi chuo, na sasa mimi ni fundi wa umeme na masuala ya mitandao, naendesha maisha yangu na kusaidia wengine, natoa wito kwa wazazi na walezi msifiche watoto ndani, huwezi jua unamficha kiongozi wa baadaye au mtalaam katika masuala muhimu"  amesema Kimambo. 

Katika namna hiyo hiyo Sayuni Msuya mwanafunzi wa chuo hicho wa mwaka wa pili katika masomo ya benki na fedha amesema anafurahia vile alivyo na anaamini atatimiza malengo yake. 

"Mimi ni mlemavu wa miguu lakini nashukuru uongozi wa chuo changu, na wanafunzi wenzangu wamekuwa wakinipa ushirikiano mkubwa, sina wasiwasi naamini nitakuwa vile nataka" amezungumza Sayuni. 

Maadhimisho hayo yamebeba kaulimbiu  "Kukuza Uongozi wa Watu Wenye Ulemavu Kwa Mustakabali Shirikishi na Endelevu".












  


Serikali kupitia Wakala wa Nishati Vijijini (REA) imeanza usambazaji wa majiko ya gesi (LPG) ya kilo sita kwa bei ya ruzuku Wilayani Longido Mkoani Arusha ikiwa ni utekelezaji wa Mkakati wa Kitaifa wa Matumizi ya Nishati Safi ya Kupikia 2024-2034.

Hayo yameelezwa Desemba 3, 2024 Wilayani Longido na Mhandisi wa Miradi wa REA, Kelvin Tarimo wakati wa mkutano wa Mbunge wa Jimbo la Longido na Naibu Waziri wa Madini, Mhe. Dkt. Steven Kiruswa wa kuelezea utekelezwaji wa miradi mbalimbali ya Serikali wilayani humo.

"Tupo hapa Wilayani Longido kwa ajili ya kutoa elimu na kuhamasisha matumizi ya nishati safi ya kupikia ikiwa ni pamoja na kuanza rasmi uratibu wa mradi wa kusambaza na kuuza majiko ya gesi (LPG) ya kilo 6 ambapo kwa Wilaya ya Longido pekee jumla ya majiko 3,255 yatauzwa kwa bei ya ruzuku ya asilimia 50," amesema Mhandisi Tarimo.

Akizungumzia utekelezaji wa miradi, Mhe. Kiruswa ameipongeza REA kwa kutekeleza miradi yake kwa ufanisi ambapo alisema kwa wilaya hiyo ya Longido hadi sasa vijiji vyote 51 vimefikishiwa umeme na kazi inaendelea ya kuunganisha vitongoji.

Mhandisi Tarimo amesema Wakala wa Nishati Vijijini unalo jukumu la kuhakikisha Watanzania wanaachana na matumizi ya nishati isiyo safi na salama kama ambavyo imeelekezwa katika Mkakati wa Taifa wa Matumizi ya Nishati Safi ya Kupikia.

Aidha, ametoa rai kwa wananchi kutumia umeme kujiletea maendeleo hasa ikizingatiwa kuwa umeme ni fursa.

"Wakala unatoa rai kwa wananchi kutumia umeme kujiletea maendeleo ya kiuchumi na pia kupikia kwani umeme ni moja kati ya nishati rafiki kwa matumizi ya kupikia," amesisitiza.

Wakizungumza kwa nyakati tofauti, wananchi wa Longido wamepongeza jitihada za Serikali za kuwasambazia nishati safi ya kupikia mbayo wamesema ni hatua nzuri ya kulinda afya zao na mazingira kwa ujumla.

Sinyati Yohana mkazi wa Kata ya Ketumbeine amemshukuru Rais Mhe. Dkt. Samia Suluhu Hassan kwa kuwaondolea kero wananchi wa Longido hususan wanawake na watoto ya kutembea umbali mrefu kusaka kuni kwa ajili ya kupikia.

Naye Larasha Lulungen mkazi wa Kata ya Matale amesema uwepo wa nishati safi ya kupikia wilayani hapo ni hatua ya kupongezwa kwani inakwenda kuimarisha afya za wananchi ambao kwa muda mrefu wamekuwa wakitumia kuni kupikia.

"Tulikuwa tunasikia tuu nishati safi lakini leo tumeelimishwa na pia tumeshuhudia majiko ya gesi yaliyotolewa na Serikali kwa ruzuku," amesema Lulungen.

Wakala wa Nishati Vijijini unaendelea kutekeleza mkakati wa Taifa wa Matumizi ya Nishati Safi ya Kupikia kwa lengo la kuhakikisha ifikapo mwaka 2034 asilimia 80 ya wananchi wawe wameachana na matumizi ya nishati zisizo safi na salama.





Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene akizungumza wakati alipofanya ziara ya kikazi katika Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) iliyolenga kukagua maendeleo ya ujenzi wa jengo la ofisi hiyo jijini Dodoma.

Mkurugenzi Mkuu, Mamlaka ya Serikali Mtandao (e-GA) Mhandisi Benedict Ndomba (wa sita kutoka kulia) akifafanua jambo kwa Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene (aliyevaa tai nyekundu) wakati Waziri huyo alipofanya ziara ya kikazi iliyolenga kukagua maendeleo ya ujenzi wa ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) jijini Dodoma. Wengine ni Viongozi na Watendaji mbalimbali.

Mwakilishi kutoka ofisi ya Mshauri elekezi (TBA), Bw. Tsere Willium (aliyenyanyua mkono) akimweleza Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene (wa kwanza kulia) maendeleo ya ujenzi wa ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) unaoendelea wakati Waziri huyo alipofanya ziara ya kukagua maendeleo ya ujenzi wa jengo hilo jijini Dodoma. Katikati ni Mkurugenzi Mkuu, Mamlaka ya Serikali Mtandao (e-GA) Mhandisi Benedict Ndomba

Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene akielekea kukagua maendeleo ya ujenzi wa ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) unaoendelea jijini Dodoma.

Mkurugenzi wa Sera na Mipango, Ofisi ya Rais-IKULU, Bi. Ened Munthali (kulia) akifafanua jambo kwa Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene wakati wa ziara ya kikazi ya Waziri huyo iliyolenga kukagua maendeleo ya ujenzi wa ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) unaoendelea jijini Dodoma.

Mwonekano wa jengo la ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) linaloendelea kujengwa jijini Dodoma.


Na. Veronica Mwafisi-Dodoma


Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Mhe. George Simbachawene amemtaka Mkandarasi SUMA JKT anayejenga ofisi ya Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) kukamilisha haraka ujenzi wa jengo la ofisi hiyo kwa mujibu wa mkataba kwa kuwa eGA ni kiini cha uendeshaji wa Serikali katika kujenga mifumo imara itakayoboresha utoaji wa huduma Serikalini.

Mhe. Simbachawene amesema hayo wakati wa ziara yake ya kikazi katika Mamlaka ya Serikali Mtandao (eGA) iliyolenga kukagua maendeleo ya ujenzi wa jengo la ofisi hiyo jijini Dodoma.

“eGA ni kiini cha uendeshaji wa Serikali mtandao hivyo, tuna wajibu wa kurahisisha utendaji kazi wa taasisi za Serikali kwa lengo la kuboresha huduma zinazotolewa kwa wananchi, hivyo tumieni nguvu nyingi kukamilisha ujenzi huu kwa mujibu wa mkataba na kwa wakati, Mhe. Simbachawene amesisitiza.

Kwa upande wake, Mkurugenzi Mkuu, Mamlaka ya Serikali Mtandao (e-GA) Mhandisi Benedict Ndomba amesema, Serikali ya Awamu ya Sita kipaumbele chake kikubwa ni kuwa na Serikali ya Kidijitali ili kutoa huduma bora na kwa wakati, hivyo kukamilika kwa jengo hilo kwa wakati kutaisaidia Serikali kufikia malengo yake ya kujenga mifumo imara itakayoboresha utoaji wa huduma Serikalini

 


Naibu Waziri wa Habari Mawasiliano na Teknolojia ya Habari Mheshimiwa Mhandisi Maryprisca Mahundi ambaye pia ni Mbunge wa Viti Maalumu Mkoa wa Mbeya amezindua wiki ya utafiti na ubunifu Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia Mbeya.

Katika hotuba yake Mheshimiwa Mhandisi Maryprisca Mahundi amesema tafiti na bunifu ndiyo nguzo kuu ya uchumi Duniani.

Amesema Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia Mbeya kiwe sehemu ya majibu na lazima wanachuo wajitofautishe na kada nyingine kwani soko lipo ndani na nje ya nchi

Amesema juhudi za tafiti na bunifu Chuo Kikuu MUST kimemfanya Rais Dkt Samia Suluhu Hassan kuvutiwa na kutoa pesa kupanua huduma Mkoa wa Rukwa.

Amewahimiza wanachuo kusoma kwa bidii ili kukitangaza Chuo ndani na nje ya nchi huku akisisitiza kauli mbiu "Nafasi ya utafiti na ubunifu katika kuimarisha kilimo" alisema Mahundi.

Amepongeza Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia Mbeya kwa kubuni dira za maji ambazo zinasambazwa nchini huku akihimiza bunifu katika kilimo ili waweze kujiajiri badala ya kutegemea ajira serikalini.